LIMS

LIMS (z ang. Laboratory Information Management System), czasami określany jako LIS (z ang. Laboratory Information System) lub LMS (Laboratory Management System) jest systemem informatycznym zarządzania informacjami laboratoryjnymi, który oferuje kluczowe funkcje wspierające procesy nowoczesnego laboratorium. LIMS jest koncepcją, która ewoluuje wraz z rozwojem branży chemicznej i zapotrzebowania laboratoriów na rozwiązania informatyczne.Pomimo tego określony jest zestaw kluczowych funkcjonalności, które definiują standard koncepcji LIMS. Funkcjonalności te można podzielić na pięć faz procesu laboratoryjnego:

– przyjęcie i zarejestrowanie próbek wraz z danymi klienta
– przypisanie, zaplanowanie i śledzenie prac analitycznych związanych z próbkami
– przetwarzanie i zapewnianie jakości związane z próbkami oraz wyposażeniem laboratoryjnym
– rejestrowanie danych związanych z analizami próbek
– przeglądy, zatwierdzanie i podsumowanie danych dotyczących próbki do celów raportowych i dalszych analiz

Zarządzanie próbkami

Kluczową funkcją systemu LIMS jest zarządzanie próbkami. Funkcja jest zwykle inicjowana kiedy próbka zostaje dostarczona do laboratorium i zarejestrowana w systemie LIMS. Niektóre oprogramowania, takie jak LabMaster, pozwalają na wsparcie laboratorium we wcześniejszych fazach takich jak rejestrowanie zamówienia na pobranie próbki, wsparcie próbkobiorcy w zakresie metodyk pobierania, możliwych sposobów utrwalania, ilości próbki do pobrania, protokołów pobierania próbki oraz lokalizacji realizacji pobrania. Zarządzanie próbkami jest wspierane również przez identyfikowanie pobranych próbek za pomocą kodów kreskowych, które są generowane przez system, drukowane na etykietach samoprzylepnych oraz przyklejane na naczynia próbki. W momencie przyjęcia próbki do laboratorium, w systemie rejestrowane są wszelkie dane z pomiarów terenowych oraz opisy pozwalające na ocenę stanu próbki.

Zarządzanie analizami

Kolejną kluczową funkcją systemu LIMS jest harmonogramowanie oraz realizowanie analiz zarejestrowanych próbek. Oprogramowanie wspiera pracowników laboratorium w zakresie metodyk wykonania analiz oraz generowania sprawozdań.

Zarządzanie konfiguracją

Systemy typu LIMS zapewniają możliwość zarządzania procedurami i metodologiami obowiązującymi w laboratorium i przypisywania ich do procesu obsługi klienta, realizacji pobierania próbek i wykonywania analiz

Zarządzanie obiegiem dokumentów

LIMS zawiera mechanizmy wspierające poprawny obieg dokumentów na poszczególnych etapach procesów laboratoryjnych zapewniając poprawny format i treść produkowanych dokumentów oraz dostęp do dokumentów przez pracowników laboratorium.

Obsługa klienta

Nowoczesne systemy typu LIMS zawierają również elementy systemów typu CRM (z ang. Customer Relationship Management) oraz ERP (Enterprise Resource Planning), służące do zarządzania obsługą klientów oraz zasobami laboratorium.
Dotyczy to m.in. funkcji związanych z obsługą zapytań ofertowych, ofert, zleceń i reklamacji, które wpisują się w proces obsługi klienta laboratorium badawczego, oraz procesów realizacji usług przez pracowników laboratorium.

Zarządzanie wyposażeniem laboratoryjnym

LIMS zawiera mechamizmy nadzoru nad wyposażeniem laboratoryjnym oferując funkcje rejestru wyposażenia, planowania przeglądów oraz walidacji sprzetów. Zapamiętuje również rejestr wykonanych czynności związanych z utrzymaniem wyposażenia.